نمایندگان ایران و ایالات متحده روز جمعه دوم خرداد، دور پنجم مذاکرات بر سر برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی را در حالی برگزار کردند که اختلافات اساسی بین دو طرف، به‌ویژه بر سر موضوع غنی‌سازی اورانیوم در خاک ایران، همچنان ادامه دارد.
روز جمعه کاروان‌های خودرو از دو کشور وارد سفارت عمان در رم، پایتخت ایتالیا شدند و پس از حدود سه ساعت مذاکره، وزیر امور خارجه عمان اعلام کرد که دور پنجم گفت‌وگوها بدون رسین به نتیج نهایی و با اندکی پیشرفت به پایان رسید.
او افزود: «امیدواریم در روزهای پیشِ رو بتوانیم ابهام‌های باقی‌مانده را برطرف کنیم تا مسیر رسیدن به هدف مشترک، یعنی توافقی پایدار و مبتنی بر احترام متقابل، هموار شود.»
این مذاکرات با میانجی‌گری عمان برگزار می‌شود. عمان از نخستین دور گفت‌وگوها که ماه گذشته در مسقط آغاز شد، نقش واسطه میان دو کشور را ایفا می‌کند.
ریاست هیئت آمریکایی با استیو ویتکاف، نماینده ویژه رئیس‌جمهور ایالات متحده در امور خاورمیانه بود. مایکل آنتون، رئیس تیم فنی وزارت خارجه آمریکا، نیز او را در مذاکرات همراهی کرد.
در سوی مقابل، ریاست هیئت ایرانی در این مذاکرات برعهده عباس عراقچی وزیر خارجه جمهوری اسلامی بود و او را مجید تخت روانچی معاون سیاسی، کاظم غریب‌آبادی معاون حقوقی و بین‌الملل و اسماعیل بقائی سخنگوی وزارت خارجه همراهی می‌کردند.
به‌گفته اسماعیل بقائی گفت «وزیر خارجه عمان در دیدارهای جداگانه با مذاکره‌کنندگان ارشد دو کشور، پیام‌ها و مواضع طرفین را» منتقل کرده است.
مقامات مختلف آمریکایی در روزهای اخیر و پیشاپیش برگزاری این نشست بارها تصریح کرده بودند که جمهوری اسلامی نباید اجازه غنی‌سازی در هیچ سطحی را داشته باشد.
مارکو روبیو، وزیر خارجه ایالات متحده، روز چهارشنبه در جلسه‌ای در کنگره اعلام کرده بود که ایران نباید اجازه غنی‌سازی اورانیوم داشته باشد.
او گفت: «ما معتقدیم توافق قابل قبول با ایران، توافقی است که در آن غنی‌سازی وجود نداشته باشد، چون اگر بتوانند غنی‌سازی کنند، می‌توانند سلاح‌سازی هم بکنند.»
پیش از برگزاری این نشست، عباس عراقچی در پیامی در شبکهٔ اجتماعی ایکس بار دیگر بر مخالفت تهران با توقف غنی‌سازی اورانیوم تأکید کرد. وی نوشت: «غنی‌سازی صفر = توافق نداریم. وقت تصمیم‌گیری است.»
این در حالی است که پیش‌تر استیو ویتکاف بر خط قرمز ایالات متحده تأکید کرده و گفته بود بود: «ما یک خط قرمز بسیار روشن داریم، و آن هم غنی‌سازی است. ما حتی ۱٪ توانایی غنی‌سازی را نیز نمی‌پذیریم. همه‌چیز باید از توافقی شروع شود که شامل هیچ غنی‌سازی‌ای نباشد، چون غنی‌سازی راه را برای تولید سلاح باز می‌کند. و ما اجازه نخواهیم داد که بمبی ساخته شود.»
ایالات متحده و متحدانش مدت‌هاست جمهوری اسلامی را متهم می‌کنند که در پوشش یک برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز، به‌دنبال تولید سلاح هسته‌ای است.
کارولین لویت، سخنگوی کاخ سفید، روز پنج‌شنبه در یک نشست خبری گفته بود که دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا معتقد است مذاکرات هسته‌ای «در مسیر درستی پیش می‌رود».
او گفت:
«همان‌طور که رئیس‌جمهور به من و شما گفته، این توافق با ایران می‌تواند به یکی از دو شکل پایان یابد: یا یک راه‌حل مثبت دیپلماتیک، یا وضعیتی بسیار منفی برای ایران. به همین دلیل این گفت‌وگوها در حال انجام است.»
جمهوری اسلامی در ماه‌های اخیر برنامه غنی‌سازی خود را در چندین سایت هسته‌ای توسعه داده و به سطحی از غنی‌سازی رسیده که به‌طور بالقوه می‌تواند به تولید سلاح هسته‌ای منجر شود. واشنگتن خواستار توقف و برچیده شدن این برنامه است، در حالی که تهران می‌گوید با توافق یا بدون توافق، به غنی‌سازی ادامه خواهد داد.
ایالات متحده و اسرائیل بارها هشدار داده‌اند که اگر تهران حاضر به همکاری در زمینه فعالیت‌های هسته‌ای نباشد، تأسیسات اتمی جمهوری اسلامی را هدف حمله نظامی قرار می‌دهند.